Vaatkramp – Raynaud – Wintertepels

We kennen het bijna allemaal wel; na een wandeling of fietstocht door de winterse kou, doen je vingers en tenen vreselijk pijn als ze weer opwarmen bij de aangenaam warme temperatuur binnenshuis. Winterhanden en wintertenen wordt dat genoemd. Op zich onschuldig, maar het fenomeen wat het veroorzaakt kan ook bijdragen aan pijnlijke tepels. In dit artikel wordt uitgelegd hoe dat zit.

Pijnlijke tepels

Hoewel het zelden voorkomt, kan vaatkramp ook een oorzaak zijn van pijnlijke tepels. Sommige moeders hebben er al in de zwangerschap last van. Als je tepels plotseling wit worden en je een verlammende, tintelende of stekende pijn hebt, kan dit komen door vaatkramp. Voordat je die mogelijkheid overweegt is het wel belangrijk om eerst alle andere mogelijke oorzaken van de pijn uit te sluiten.

Meestal worden pijnlijke tepels veroorzaakt doordat je baby niet goed is aangelegd. Als je pijn blijft houden ondanks dat je baby goed aan de borst drinkt, dan zou er sprake kunnen zijn van spruw. Als je baby behalve borstvoeding ook ander voedsel eet, kan contacteczeem een oorzaak van pijnlijke tepels zijn. Twijfel je over de oorzaak van pijnlijke tepels, neem dan contact op met een LLL-leidster.

Vaatkramp

Bij vaatkramp ziet je tepel er normaal uit als die uit het mondje van je baby komt na de voeding. Maar binnen enkele tientallen seconden wordt je tepel wit, en voel je een stekende, tintelende pijn. Daarna kan je tepel blauw of rood verkleuren. Na een tijdje verdwijnt de pijn en ziet je tepel er weer normaal uit. Moeders die last hebben van vaatkramp aan de tepels hebben vaak ook last van 'dode vingers' (fenomeen van Raynaud). Snelle temperatuurveranderingen, bijvoorbeeld bij het van binnen naar buiten gaan, of bij voeden in een 'koude' ruimte,  kunnen vaatkramp in de hand werken. Ook intensieve tepelstimulatie kan vaatkramp veroorzaken. Daarnaast kan het voorkomen als bijwerking van bepaalde medicijnen; het wordt soms gerapporteerd door vrouwen die astma-medicijnen gebruiken. Verder kunnen nicotine en cafeïne bijdragen aan vaatkramp bij mensen die daarvoor gevoelig zijn.

Behandelen

Je kunt voor het aanleggen warme kompressen op de borst leggen om te zorgen voor een geleidelijk opwarming. Een natte tepel kan snel afkoelen met vaatkramp als gevolg. Daarom kan je de tepel(s), direct nadat de baby de borst loslaat, warm en droog houden en geleidelijk laten afkoelen door bijvoorbeeld enkele minuten een warme hand tegen de borst te houden of een droog, lauw-warm kompres. Soms werkt juist een koud kompres verlichtend. Wat de beste behandeling is zal in elk geval van moeder tot moeder verschillen.