4-maandendip?

Regelmatig komt het probleem voorbij: moeders die last hebben van een dip in de melkproductie. Vaak horen we dat dit probleem zich voordoet als de baby ongeveer vier maanden oud is. Er zijn een aantal elementen die bijdragen aan het verhaal rondom deze befaamde 4-maandendip. 

Verschillende soorten groeicurven

Allereerst is het goed om te weten dat er verschillende soorten curven bestaan om de groei van je kind bij te houden. Er is verschil tussen de WHO-curve en de TNO-curve van het consultatiebureau. De WHO-curve laat de ideale groei zien op basis van wetenschappelijk onderzoek. Voor dit onderzoek werden ongeveer 8500 borstgevoede kinderen uit zes verschillende landen gemeten en gewogen op vaste momenten in de eerste twee jaar van hun leven. De cijfers geven een goed beeld van de optimale groei van baby’s in het algemeen.
De curve die op het consultatiebureau gebruikt wordt (TNO-curve), is een ‘beschrijvende’ curve. De curve laat het gemiddelde zien van hoe een grote groep kinderen in Nederland in een bepaalde periode is gegroeid. Omdat dit gemiddelde ook veel gegevens van met kunstvoeding gevoede kindjes bevat, loopt die lijn niet ideaal: eerst niet steil genoeg, en dan rond vier maanden wordt de TNO-curve juist te steil. Een volgens de WHO-curve ideaal groeiend kindje gaat op de TNO-curve ogenschijnlijk eerst 'te hard' en lijkt rond de vier maanden een dip te hebben. Dan kan het dus lijken alsof je baby niet goed groeit en wordt soms ten onrechte de conclusie getrokken dat je te weinig melk hebt. Meer over de groei van je kindje lees je hier.

Regeldagen

Tijdens de regeldagen worden vraag en aanbod opnieuw op elkaar afgestemd. Meestal valt de vraag van je baby naar meer voedingen samen met een groeispurt. Je baby groeit, heeft behoefte aan een grotere hoeveelheid moedermelk en regelt dat zelf door vaker te gaan drinken. Dit is normaal gedrag van je baby. Er is geen sprake van een verstoorde melkproductie. Een uitgebreider artikel over regeldagen vind je hier.

Werken

Als je na het verlof, meestal rond de drie maanden, weer gaat werken zie je soms dat rond vier maanden de productie ineens wat minder is. Dit komt waarschijnlijk omdat afkolven bij veel moeders minder stimulans geeft dan live voeden. Ook kan het zo zijn dat je minder melk afgekolfd krijgt dan dat je baby drinkt. Soms combineert het zich met zuigverwarring of is je baby gewend geraakt aan grotere porties melk die hij of zij van de andere ouder of van de oppas krijgt. Meer informatie over werken en afkolven vind je hier. 

Rond vier maanden kan je kindje ook afgeleid raken: hij ziet meer van de omgeving en alles is interessant. Dan kan het gebeuren dat je baby minder lang aan de borst wil drinken en de melkproductie dus wat terugloopt. Door wanneer je thuis bent je baby vaker de borst aan te bieden en te voeden in een omgeving waarin zo weinig mogelijk afleiding is, kun je de productie zelf weer naar boven bij stellen.

Prolactinegehalte

Tenslotte verandert er rond vier maanden nog iets: vanaf het op gang komen van de melk is het gehalte van het hormoon prolactine in het bloed vrij hoog. Daardoor wordt er constant melk gemaakt. Naarmate je langer voedt wordt steeds meer van de melk tíjdens de voeding gemaakt. Als de baby ongeveer vier maanden is, is het prolactinegehalte vaak zo ver gedaald dat je borsten minder of niet meer voelt 'vol lopen' tussen voedingen. De melk wordt geleidelijk steeds meer geproduceerd op het moment dat je kindje drinkt. Sommige moeders denken dat de niet-gespannen borsten betekenen dat ze geen melk meer hebben, en stoppen, gaan hun voedingen uitstellen of gaan kunstvoeding bijgeven. Deze laatste twee leiden tot minder melkafname en dus minder productie. Hier vind je meer informatie over de melkproductie. 

Conclusie

De 4-maandendip is niet een op zichzelf staand iets, maar een naam die wordt gegeven aan een een situatie die zich rond vier maanden kan voordoen. Een combinatie van factoren speelt hierbij een rol. Soms is het nodig een aanpassing in het borstvoedingsbeleid te doen. Soms is de zorg ook volkomen onnodig. In geen van deze gevallen hoeft de '4-maandendip' het einde van je borstvoedingsperiode te betekenen.

Meer informatie over de oorzaken en oplossingen bij te weinig melk vind je hier. 

oktober 2017