Lang voeden
30 mei 2022Introductie van vast voedsel
30 mei 2022
Een ding is zeker; als je begint met borstvoeding geven, komt er ook een tijd dat je ermee stopt. Wanneer en hoe dat moment aanbreekt, is voor ieder moeder-kindpaar verschillend. Dit artikel gaat in op het natuurlijk verloop van de borstvoedingsrelatie.
Zes maanden uitsluitend
Borstvoedingorganisatie La Leche League hanteert als uitgangspunt dat de gezonde, voldragen baby als voedsel alleen moedermelk nodig heeft totdat hij, ongeveer halverwege het eerste levensjaar, tekenen vertoont aan andere voeding toe te zijn. Het is ideaal als de borstvoedingsrelatie blijft bestaan totdat de baby er geen behoefte meer aan heeft.
De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert moeders hun kind tot zes maanden uitsluitend borstvoeding te geven. Na dat eerste half jaar kan er bijvoeding geïntroduceerd worden, maar blijft borstvoeding de belangrijkste voedingsbron. Het is ideaal als de borstvoedingsrelatie tot voorbij het tweede levensjaar blijft bestaan.
Katherine Dettwyler is een antropologe die veel onderzoek gedaan heeft naar borstvoeding. Ze stelt dat de gemiddelde leeftijd wereldwijd waarop kinderen stoppen met bij hun moeder drinken vier jaar en twee maanden is. Daarbij maakt ze onmiddellijk de kanttekening dat dit cijfer niet erg betekenisvol is, wanneer je bedenkt dat sommige kinderen helemaal nooit borstvoeding krijgen.
Onderzoek
Het stoppen met het drinken aan moeders borst wordt spenen genoemd. Er is geen rechtstreeks onderzoek naar wat de natuurlijke speenleeftijd voor kinderen is. De uitspraken die daarover gedaan kunnen worden, vloeien voornamelijk voort uit onderzoek naar chimpansees en gorilla’s. De genen van deze mensapen, evenals mensen behorend tot de orde der primaten, komen voor 98% overeen met onze genen.
Uit diverse onderzoeken komen verschillende cijfers naar voren:
- Mensapen spenen hun jongen wanneer de eerste blijvende kiezen doorkomen. Dit moment ligt bij mensen op de leeftijd van vijfenhalf tot zes jaar.
- Er zijn kinderartsen die aangeven dat de borstvoedingsduur vergelijkbaar zou zijn met de zwangerschapsduur. Bij de mensapen duurt de zoogperiode zes keer zo lang als de zwangerschap. Wanneer deze lijn wordt doorgetrokken zou dit voor mensen neerkomen op een borstvoedingsduur van vierenhalf jaar.
- Er is ook een onderzoek waaruit naar voren kwam dat de apen voedden totdat het jong eenderde van zijn volwassengewicht had bereikt. Bij mensen is dit ongeveer op vijf- tot zevenjarige leeftijd.
- Meerdere keren werd vastgesteld dat de voedingsperiode voortduurde totdat het jong zijn geboortegewicht had verviervoudigd. Kinderen bereiken de verviervoudiging van hun geboortegewicht meestal tussen de tweeënhalf en drieënhalf jaar.
- Volgens een ander onderzoek heeft de speenleeftijd een relatie met de leeftijd waarop geslachtsrijpheid bereikt wordt. Het moment van spenen zou halverwege dat rijpingsproces liggen, wat bij mensen neerkomt op zo’n zes à zeven jaar.
- Het immuunsysteem is pas volledig gerijpt op zesjarige leeftijd. Tot die tijd zou borstvoeding voortgezet kunnen worden omdat het een goede ondersteuning is voor het immuunsysteem.
- De natuurlijk speenleeftijd van honden ligt op zes tot acht weken, bij paarden op acht à twaalf maanden en bij koeien rond een jaar. Afgezet tegen de gemiddelde levensverwachting komt dit bij mensen overeen met een speenleeftijd van drie tot vier jaar. Bij koeien is vastgesteld dat een geforceerde spening stress oplevert bij kalf en moederdier. Een kalf zou nooit voordat hij drie dagen oud is gespeend mogen worden, omdat hij dan de waardvolle colostrum (biest) mist.
Het ‘op zijn beloop’ laten
Uit ervaring blijkt dat wanneer de borstvoedingsrelatie op zijn beloop wordt gelaten, de meeste kinderen op drie-tot vierjarige leeftijd zelf aangeven dat ze willen stoppen. Meestal gaat dit heel geleidelijk. Wanneer de moeder altijd op verzoek heeft gevoed en hier ook na het introduceren van andere voeding mee door is gegaan, zal bijna ongemerkt het aantal voedingen afnemen. Totdat de moeder op een keer merkt dat haar kind een hele dag of zelfs al een paar dagen niet gedronken heeft.
Soms vertelt het kind dat hij al groot is en niet langer hoeft te drinken. Wanneer dit proces zo geleidelijk verloopt, kunnen moeder en kind aan het idee wennen. Er zal misschien sprake zijn van enige weemoedigheid bij moeder over de afsluiting van een periode in het leven van haarzelf en haar kind. Van heel heftige emoties is meestal geen sprake. Voor het kind en de moeder is deze manier heel prettig. Het kind krijgt de mogelijkheid om zijn behoefte aan lichamelijk contact, aanraking en voeding aan de borst geheel te vervullen. Behoeftes die vervuld zijn, zullen verdwijnen.
Bronnen:
- Dettwyler, K. (15 april 1999) A Time to Wean: The Hominid Blueprint for the Natural Age of Weaning in Modern Human Populations.
