Nieuwe inzichten rond vitamine D in moedermelk
30 mei 2022Je melk laten toeschieten als je gaat afkolven of voeden
30 mei 2022Wereldwijd gebruiken veel ziekenhuizen een bijzondere methode van zorg voor te vroeg geboren baby’s: Kangaroo Mother Care, ofwel kangoeroe(moeder)zorg.
Kangoeroezorg
Kangoeroezorg wordt aangeboden om te vroeg geboren baby’s te stabiliseren. De baby wordt, bloot of met alleen een mutsje op en een luier aan, op de huid van de moeder gelegd, onder haar kleding. De moeder zit achterovergeleund, de baby ligt schuin omhoog. Meestal gaat het om enkele uren per dag, soms om langere periodes. Er zijn ziekenhuizen die dit huid-op-huid-contact al aanbieden bij baby’s die nog beademd worden, als de medische conditie het toelaat. Andere ziekenhuizen starten als de baby niet meer wordt beademd.
Ontwikkeling
Baby’s die huid-op-huid gedragen worden, hebben een stabiele lichaamstemperatuur, huilen minder en slapen beter. Hierdoor verbruiken ze minder energie en groeien en ontwikkelen ze zich beter. Ook als ze eenmaal uit het ziekenhuis zijn ontslagen, zijn baby’s die kangoeroezorg gehad hebben vaker tevreden. Baby’s hebben tijdens de uren van kangoeroezorg voortdurend toegang tot de borst. Vaak beginnen ze dan ook eerder met drinken aan de borst dan baby’s die niet gekangoeroed worden.
Temperatuur
De lichaamstemperatuur van een moeder die haar baby huid-op-huid bij zich draagt, past zich vanzelf aan die van haar baby aan. Zo krijgt de baby het niet te warm. Partners kunnen ook kangoeroezorg toepassen door huid-op-huidcontact met de baby. De aanpassing van de temperatuur vindt dan niet plaats door het lichaam van de vader. Als de baby het te warm krijgt, steekt hij gewoonlijk zelf een armpje tevoorschijn, onder de deken of kleding vandaan, om zich weer te koelen. Gebeurt dat regelmatig, dan kan de baby op de vader eventueel wat minder warm toegedekt worden dan op de moeder.
Huid-op-huidcontact
Baby’s die gescheiden worden van hun moeder hebben last van stress. Hun hartslag wordt onregelmatig en hun bloeddruk stijgt. Door huid-op-huidcontact met de moeder worden baby’s rustiger en hun hartslag wordt regelmatiger. Daarnaast daalt hun bloeddruk, de vertering van voedsel verbetert en ze slapen beter. Te vroeg geboren baby’s hebben meer slaap nodig dan op tijd geboren baby’s. De baby voelt zich op het lichaam van een van zijn ouders veilig en geborgen. Een baby heeft niet alleen behoefte aan voeding, maar heeft ook aanraking nodig om te groeien. Huid-op-huidcontact voorziet in die behoefte.
Melkproductie
De melkproductie van een moeder met een te vroeg geboren baby neemt gemiddeld met 50% toe bij kangoeroezorg. Ook verbetert het zuigvermogen van de baby. Men denkt dat dit komt door de nabijheid van de borsten van de moeder.
Borstvoeding
Onderzoek wijst uit dat drinken aan de borst minder stressvol is voor een te vroeg geboren baby dan drinken uit een fles. Zelfs een veel te vroeg geboren baby kan langere tijd aan de borst drinken zonder tekenen van onrust of stress te vertonen. De baby blijft warm en het zuurstofgehalte in het bloed blijft normaal tijdens en na de voeding. Een baby die borstvoeding krijgt, heeft langere periodes van interactie met zijn moeder, inclusief aanraking en oogcontact. Gedurende deze periodes van samenzijn kan de baby zijn zuigbehoefte bevredigen en rust krijgen. Dit betekent dat ook een zeer premature baby genoeg tijd zou moeten krijgen om bij zijn moeder te drinken, tenzij er een medische reden is waardoor het onmogelijk is.
Groei
Premature baby’s die geen kangoeroezorg krijgen, groeien minder hard. Ze hebben meer energie nodig om zichzelf te stabiliseren. Zo groeit een premature baby die kangoeroezorg krijgt gemiddeld 20 gram per dag, terwijl een baby die geen kangoeroezorg krijgt per dag gemiddeld 9 gram toeneemt in gewicht. Omdat de baby beter groeit en minder tekenen van stress vertoont, kan een te vroeg geboren baby die kangoeroezorg krijgt vaak eerder uit het ziekenhuis ontslagen worden.
Sterfte
Jaarlijks sterven wereldwijd een miljoen baby’s door complicaties van het te vroeg geboren worden. Dat is 35% van alle neonatale sterfte. Uit onderzoek is gebleken dat door kangoeroezorg universeel toe te passen, per jaar naar verwachting 450 000 minder prematuren zullen overlijden.
Wereldwijd
Kangoeroezorg wordt vaak beschouwd als een toepassing voor arme landen, waar geen of weinig hoogtechnologische zorg beschikbaar is. Veel zorgverleners lijken er huiverig voor om te erkennen dat kangoeroezorg voor de meeste prematuren een betere manier van zorgverlenen is dan de in westerse landen gebruikelijke couveusezorg. Ook culturele en sociale normen omtrent moeder- en kindzorg kunnen een barrière vormen voor het toepassen van kangoeroezorg. UNICEF, de Wereldgezondheidsorganisatie, de Wereldbank, de Verenigde Naties en andere organisaties pleiten ervoor dat kangoeroezorg wereldwijd wordt toegepast als onderdeel van de standaardzorg voor alle prematuren. Het doel is om kangoeroezorg bij 50% van alle prematuren wereldwijd toe te passen voor 2020.
Tot slot
Hoewel kangoeroeën soms praktisch gezien lastig kan lijken, is het in het belang van de baby dat het zoveel mogelijk wordt toegepast. Baby’s die kangoeroezorg krijgen zijn tevredener en zij groeien en ontwikkelen zich beter. Kangoeroezorg bevordert de hechting tussen de baby en zijn ouders en de ouders krijgen meer zelfvertrouwen in hun vermogen om voor hun eigen kind te zorgen.
Bronnen
- Australian Breastfeeding Association: https://www.breastfeeding.asn.au/bf-info/premature
- Bergman, J. (2010). Hold your Premie. A workbook on skin-to-skin contact for parents of premature babies. New Voices Publishing, Cape Town, South Africa.
- Engman, C., Wall, S., Darmstadt, G. (2013). Consensus on kangaroo mother care acceleration. The Lancet, Volume 382, Issue 9907