Seksualiteit en borstvoeding

De geboorte van een kind, zeker van het eerste kind, is een ingrijpende gebeurtenis in het leven van een koppel. De minnaars zijn ineens ‘mama’ en ‘papa’ voor de rest van hun leven. Hun wereld- en zelfbeeld verandert meestal drastisch. Het krijgen van een kind vergt een hele aanpassing, vaak ook op het seksuele vlak.

Sensualiteit en intimiteit?

Er bestaan nogal wat clichés over hoe het er binnen een borstvoedend gezin aan toe gaat. Moeder met de baby de hele tijd aan de borst en de partner van de moeder komt nu op de allerlaatste plaats, sensualiteit en intimiteit behoren tot het verleden. Dit is niet noodzakelijk waar en verschilt sterk van situatie tot situatie. Terwijl de ene moeder ontspannen is en overloopt van warmte en liefde voor haar baby en haar partner, heeft de andere moeder moeite aan haar nieuwe situatie te wennen.

Communicatie

Het is belangrijk een goede communicatie met je partner te hebben. Dit kan niet vaak genoeg herhaald worden. Als hij weet hoe je je voelt, zowel geestelijk als lichamelijk, kan hij de situatie beter plaatsen en je begrijpen en steunen. Het geeft je partner ook de gelegenheid zijn gevoelens en gedachten te uiten. Op die manier worden onnodige misverstanden en eventuele spanningen binnen de relatie voorkomen. Respect, acceptatie en de nodige humor zullen je helpen je draai als koppel na verloop van tijd terug te vinden.

Ongemakjes

In de eerste weken post partum hebben vele moeders kleine ongemakken, waardoor het libido kan afnemen. De bloedingen kunnen soms indrukwekkend zijn, maar zijn tijdelijk en worden door de kraamverzorgende gecontroleerd. Hechtingen van een scheur of een knip kunnen erg onaangenaam zijn en dat is natuurlijk niet bevorderlijk voor het seksleven.  Een keizersnede is een zware buikoperatie, waarna een moeder tijd nodig heeft om te herstellen.
Maar ook na deze eerste weken en na het herstel van de ongemakken en pijnlijkheden kan de zin om te vrijen verminderd of zelfs afwezig zijn. De terugkeer van het libido is een persoonlijk aangelegenheid en verschilt van vrouw tot vrouw. Wanneer daadwerkelijk vrijen nog niet de voorkeur heeft, zijn er andere mogelijkheden tot intimiteit. Zo nu en dan korte momenten van intimiteit kunnen weer in herinnering roepen hoe prettig het was. Dat zorgt vaak voor meer ‘zin’, dan wanneer beide partners angstvallig wachten tot de lust tot vrijen vanzelf terugkeert.
Er zijn natuurlijk ook situaties die het oppakken van het ‘normale’ leven en dus ook het seksleven bemoeilijken. Dat kan het geval zijn wanneer de baby heel veel huilt, wanneer de moeder lijdt aan een post-partum depressie of aan de zwangerschap en bevalling langer durende lichamelijke problemen heeft overgehouden.

Vaginale droogte

Het lagere oestrogeengehalte dat door de borstvoedingshormonen veroorzaakt wordt, kan tot vaginale droogte leiden. Sommige vrouwen hebben daar maar een korte periode last van, anderen veel langer. Seks voelt dan niet prettig omdat de droge vagina erg gevoelig is. Houd je partner op de hoogte en neem de tijd voor een ontspannend voorspel.
Glijmiddelen kunnen het vrijen veel aangenamer maken. Er bestaan ook vochtinbrengende vaginale gels en crèmes die tot drie dagen lang de vochtbalans van de vagina op peil houden. Dit zijn géén glijmiddelen, maar kunnen wel als zodanig gebruikt worden en bieden uitkomst bij aanhoudende vaginale droogte. De apotheker kan je daar meer informatie over geven.

Lekken

Het is heel gewoon als je borsten tijdens het vrijen beginnen te lekken. Hormonale veranderingen tijdens het vrijen, kunnen een toeschietreflex stimuleren. Je kunt eventueel een handdoek binnen handbereik leggen, om de melk op te vangen. Druk op de tepels uitoefenen als je de toeschietreflex voelt opkomen, zal de melkstroom doen stoppen.
Vind je het lekken erg hinderlijk, dan kan het helpen om je baby vlak voor het vrijen te voeden. Dat vergroot bovendien de kans dat je baby voldaan zal zijn en een tijdje rustig slaapt. Is je babyin diepe slaap of wil hij om een andere reden niet bij je drinken, dan kan je natuurlijk ook je borsten leegkolven om lekken te voorkomen.
Er zijn géén bezwaren tegen seks tijdens de borstvoedingsperiode. Seks, een orgasme of intieme aanrakingen maken de melk niet slecht of minder voedzaam. Dit zijn cultureel gebonden bakerpraatjes die nooit wetenschappelijk bewezen zijn.

Verwachtingen

Voor een jonge baby zorgen is een vermoeiende bezigheid. Ongeacht het soort voeding dat het kindje krijgt. Als er één dooddoener van het seksleven is, dan is dat vermoeidheid. Daarbij komt dat de verwachtingen ten opzichte van de nieuwe moeder erg hoog zijn.
Bevallen en opstaan! Liefst drie weken na de bevalling pas je weer in je kleren van voor je zwangerschap. Je hoort er stralend uit te zien, vol energie te zijn. Je wordt verwacht een efficiënte moeder te zijn, een bruisend sociaal leven te hebben. Je huishouden is natuurlijk onberispelijk. Als je al terug aan het werk bent, presteer je ook daar uitstekend. En na een verrukkelijk zelfgekookte maaltijd op tafel getoverd te hebben en terwijl de baby als een roos slaapt, ben je de vurige minnares van het begin van je relatie. Nou, dit is natuurlijk niet realistisch. Maar het zijn zoals gezegd verwachtingen waarmee veel moeders vroeg of laat geconfronteerd worden.

Contrast

Deze verwachtingen staan in schril contrast met sommige traditionele culturen, waar de pasbevallen moeder vaak zo’n zes weken lang een bijzondere behandeling krijgt, waar ze haar huis amper verlaat en waar andere vrouwen uit haar omgeving haar huishouden op zich nemen. De jonge moeder en haar baby worden dagelijks gemasseerd, ze krijgt bijzonder lekker en voedzaam eten. Kortom ze wordt in de watten gelegd tot haar melkproductie definitief op gang is gekomen, ze haar baby beter heeft leren kennen en ze van de bevalling helemaal hersteld is.
Je bent dus helemaal geen uitzondering als je moet vaststellen dat het al één uur ‘s middags is en je nog steeds in je pyjama rondloopt. Stel prioriteiten en stel haalbare doelen tezamen met je partner. Mogelijk kan hij hier en daar wat taken op zich nemen om je te ontlasten.

Creatief

Wie het over vermoeidheid heeft, zal het al gauw over het slapen hebben. Naast ‘Is het een jongen of een meisje?’ is ‘En slaapt de kleine al door?’ waarschijnlijk de meest gestelde vraag aan een moeder met een kleine baby. Samen slapen maakt de nachtvoedingen zoveel gemakkelijker. Daardoor kan het hele gezin langer en rustiger slapen. Een win-win situatie voor iedereen.
Veel mensen zijn overtuigd dat met een baby samen in een bed slapen het absolute einde van het seksleven van een koppel betekent. Dit hoeft echt niet waar te zijn. Wees creatief! De bank of sofa in de woonkamer of het bed in de logeerkamer zijn een goed alternatief. Een sofabed in de kinderkamer geeft meer ruimte voor vrienden die willen blijven slapen en is nog een plek waar het ouderlijk koppel zijn intimiteit kan vinden.

Zelfbeeld

Een ander aspect dat een impact op het seksleven van een koppel kan hebben, is het (zelf)beeld van de voedende moeder. Na een zwangerschap en bevalling is het lichaam veranderd en soms heeft een vrouw het daar moeilijk mee. Ze vindt zichzelf niet meer zo aantrekkelijk als vroeger en twijfelt aan zichzelf. Als er een goede communicatie tussen de partners is, kan dat de moeder helpen haar zelfvertrouwen terug te vinden en van haar lichaam en haar seksualiteit weer te genieten.
Ook vrouwen die slachtoffer van geweld, mishandeling en/of misbruik zijn geweest hebben vaak tijd, begrip en steun nodig om al die gevoelens, die door de zwangerschap en de bevalling opnieuw werden geraakt, weer te plaatsen. Een respecterende, begripvolle partner en eventueel professionele begeleiding zijn van groot belang in zulke bijzondere situaties.

Madonna of Rubens-mama

Hoe kijkt de omgeving van de voedende moeder? Ziet de omgeving ‘Madonna met Kind’? Zeker een mooi, ontroerend, zeer vrouwelijk tafereel. Maar de Madonna is de Heilige Maagd en dus absoluut niet beschikbaar voor seks of intimiteit. Zo’n voedende moeder raakt men niet aan, dat is taboe.
Een heel ander beeld van de voedende moeder daarentegen vinden we in sommige oude schilderijen van Vlaamse meesters, die robuuste, sensuele vrouwen schilderden met hun zuigeling aan de borst. Deze vrouwen zijn afgebeeld als beschikbaar voor hun partner en voor hun baby. Dit soort voedende moeder is niét taboe. Deze beelden hebben een grote onbewuste invloed op ons, ze zijn deel van onze cultuur. Gelukkig bepalen we zelf in hoeverre we ‘Madonna’ of ‘Rubens-mama’ zijn. Maar ook daar is een goede communicatie met de partner vereist.

Aanraking

Borstvoeding geven is heel fysiek. Moeder en kind hebben door de frequente voedingen heel veel lichaamscontact. Deze nabijheid is van groot belang voor het welzijn van het kind. Het stimuleert de melkproductie van de moeder en maakt de voedingen gemakkelijker, omdat de moeder de hongersignalen van haar kind heel vroeg kan herkennen en erop kan reageren.
Het is begrijpelijk dat er momenten zijn waarop de moeder al zo veel lichaamscontact heeft gehad, dat het voor haar niet meer prettig voelt om nog op seksuele aanrakingen in te gaan. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat ze haar partner niet meer aantrekkelijk vindt of niet meer van hem houdt. De moeder heeft op zo’n moment misschien meer aan een andere uiting van liefde. De partner kan zijn liefde bijvoorbeeld tonen door de wens van de moeder even alleen gelaten te worden te respecteren of door een leuke attentie zoals een lekkere maaltijd bij kaarslicht, voor haar een ontspannend bad  te laten vollopen… de mogelijkheden zijn talrijk.

Genieten

De geboorte van een baby heeft een grote impact op ons als mensen en op onze relaties met anderen en dus ook op de relatie met onze partner. Wie een goede communicatie in zijn relatie heeft zal de moeilijkere momenten beter aankunnen en nog meer van de mooie momenten kunnen genieten.