Pasteuriseren van moedermelk

Pasteuriseren van moedermelk kan zinvol zijn bij het bewaren van afgekolfde melk in geval van spruw, bij een besmetting met herpes simplex en als de melk zepig gaat ruiken na koelen en/of invriezen. 

Moedermelk pasteuriseren wordt toegepast in de volgende situaties:

• Als de moeder spruw heeft en haar afgekolfde melk toch wil bewaren voor later gebruik. De schimmel die een spruwinfectie veroorzaakt wordt niet vernietigd door invriezen, maar wel door verhitten. Herbesmetting kan zo worden voorkomen.
• Als de moeder een herpes simplex virusinfectie (wat o.a. een koortslip veroorzaakt) op de borsten heeft. Bij een besmetting met herpes op de borst mag een baby alleen aan de borst drinken als hij niet in aanraking komt met de blaasjes. Is het risico van aanraking te groot, dan kan de moeder haar melk afkolven en na pasteuriseren aan haar baby geven of bewaren voor later gebruik. Besmetting kan zo worden voorkomen. Let op: In dit geval is alleen methode 1 toereikend.
• Als de melk steeds zepig ruikt na koelen en/of invriezen. Dit komt door de werking van het enzym lipase in de afgekolfde melk. Verhitting inactiveert het enzym.

De hieronder beschreven methodes kunnen thuis worden toegepast. Een deel van de levende stoffen van je moedermelk gaat dood door het verhitten, maar dit heeft geen invloed op de voedingswaarde van je melk. Je kunt de melk, als deze vlak na het afkolven is gepasteuriseerd, nog tot acht dagen na het pasteuriseren gebruiken of je vriest het direct in voor een later moment.

Voor het geschikt maken van moedermelk voor gebruik als donormoedermelk gelden striktere methodes dan onderstaand.

Methode 1 (Holderpasteurisatie)

• Verhit de moedermelk in een pannetje op gemiddeld vuur tot 62,5°C. De temperatuur kan gemeten worden met een voedselthermometer;
• Houd de melk gedurende 30 minuten op 62,5°C en roer regelmatig zodat alle delen van de melk verhit worden;
• Laat daarna de melk snel afkoelen en vries het in. 

Methode 2

• Zet een afgesloten flesje moedermelk in een pannetje met zoveel water dat het iets hoger komt dan de melk;
• Haal het flesje weer uit het water;
• Breng het water aan de kook en haal het dan van het vuur;
• Zet het flesje weer in het water en laat dit 30 minuten staan;
• Zwenk het flesje regelmatig zodat de melk overal even warm wordt;
• Laat daarna de melk snel afkoelen en vries het in.

Bij deze methode kan de fles ook in een pan of schaal worden gezet waarna hij wordt overgoten met kokend water. Overige handelingen zijn dan hetzelfde als hierboven.

Methode 3

• Zet een afgesloten flesje moedermelk in een pannetje met zoveel water dat het iets hoger komt dan de melk;
• Laat het flesje in het water staan terwijl het water aan de kook wordt gebracht;
• Haal de fles uit het water zodra het water kookt;
• Laat daarna de melk snel afkoelen en vries het in.

Het is raadzaam bij methode 2 en 3 te kijken of het materiaal van de fles geschikt is om verhit te worden op de bodem van een hete pan.