Kunnen voedingsmiddelen of medicijnen de melkproductie verhogen?

Al eeuwenlang gebruiken moeders bepaalde voedingsmiddelen en kruiden vanwege hun veronderstelde positieve invloed op de melksamenstelling en -productie. Welke middelen gebruikt worden hangt af van de cultuur en het land waarin zij leven. In Nederland wordt van oudsher anijs en donker bier genoemd als middel om de melkproductie te verbeteren. In het Midden-Oosten en Azië worden fenegriek en shatavari veel gebruikt. De effectiviteit van deze middelen, ook wel galactogogen genoemd, is echter niet wetenschappelijk aangetoond.

Borstvoedingsthee en andere voedingsmiddelen

Het gebruik van voedingsmiddelen om de melkproductie te stimuleren wordt steeds vaker aangemoedigd onder voedende moeders. Populaire producten zijn borstvoedingstheeën, kruidencapsules, havermout en diverse soorten noten. Door de promotie ervan lijken borstvoedingstheeën bijna onmisbaar te zijn bij het geven van borstvoeding.

Het drinken van een warme drank kan voor ontspanning zorgen. Ontspanning kan een positief effect hebben op het toeschieten van de melk en dus indirect op de melkproductie. Hiervoor is het echter niet nodig om speciale borstvoedingsthee te drinken. 'Gewone' thee kan hetzelfde ontspannende effect geven en is vaak een stuk goedkoper.

Werking

Er is onvoldoende wetenschappelijke grond om te stellen dat kruiden inderdaad de melkproductie stimuleren. De studies die gedaan zijn om de werkzaamheid, dosering en veiligheid van galactogogen vast te stellen zijn zeer beperkt en van slechte kwaliteit. Verder lijkt het placebo-effect een belangrijke rol te spelen. Geloof in de kracht en werking van bepaalde kruiden en voedingsmiddelen kan de overtuiging van het effect ervan beïnvloeden. Een goed borstvoedingsbeleid zal echter veel meer effect sorteren.

Veiligheid

In veel medicijnen in de moderne geneeskunde wordt er gebruik gemaakt van werkzame stoffen die uit planten gewonnen zijn. Dat bepaalde kruiden dus een werking kunnen hebben op het lichaam is bewezen. Veel kruiden kunnen in hoge dosering zelfs schadelijk zijn. Daarbij speelt de herkomst van bepaalde kruiden ook een belangrijke rol. Veel kruiden uit Azië bevatten een hoge concentratie aan zware metalen.

Voor moeders met schildklierproblemen of moeders die diabetespatiënt zijn kan het gebruik van een kruid als fenegriek gevolgen hebben. Fenegriek is namelijk een kruid dat een werking kan hebben op de hormoonhuishouding. Onderzoek bij ratten heeft uitgewezen dat fenegriek het schilklierhormoon T3 verlaagt. Ook zou fenegriek bij mensen met astma en allergieën voor een allergische reactie kunnen zorgen. Sommige kruiden worden tijdens de zwangerschap afgeraden door de vruchtafdrijvende werking.

Het is raadzaam om voor het gebruik vast te stellen of het specifieke kruid in jouw situatie veilig te gebruiken is. Raadpleeg voor gebruik altijd een arts met verstand van kruiden.